Z chwilą zawarcia małżeństwa, każdy z małżonków ma prawo do wyboru nazwiska, którym będzie się posługiwał po ślubie. W praktyce najczęściej zdarza się, że małżonkowie noszą wspólne nazwisko, będące dotychczasowym nazwiskiem jednego z nich. W momencie gdy zdecydują się oni zakończyć swój związek małżeński poprzez rozwód, zdecydowana większość osób chce powrócić do nazwiska noszonego przed ślubem. Zmiana nazwiska po rozwodzie jest możliwa dzięki uproszczonej procedurze uregulowanej w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym (dalej: KRO).
W dzisiejszym artykule zajmę się wyjaśnieniem, w jaki sposób skutecznie zmienić nazwisko po orzeczonym rozwodzie. Dodatkowo odpowiem na pytanie, które dość często budzi wątpliwości w praktyce: czy małżonek może zażądać od drugiego małżonka zmiany nazwiska?
Szczegóły poniżej.
Zapraszam do lektury.
Zmiana nazwiska po rozwodzie
Punktem wyjścia w tej kwestii okazują się być przepisy Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (dalej: KRO). Zgodnie z art. 59 tego aktu prawnego:
„W ciągu trzech miesięcy od chwili uprawomocnienia się orzeczenia rozwodu małżonek rozwiedziony, który w skutek zawarcia małżeństwa zmienił swoje dotychczasowe nazwisko, może przez oświadczenie złożone przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego lub konsulem powrócić do nazwiska, które nosił przed zawarciem małżeństwa”.
Na podstawie tego artykułu, małżonek rozwiedziony może zatem powrócić do swojego nazwiska sprzed ślubu. Wystarczy złożyć stosowne oświadczenie przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego lub – jeżeli przebywamy za granicą – przed konsulem. Istotną kwestią przy tej procedurze okazuje się być konieczność zachowania odpowiedniego terminu. Jak wskazano powyżej, wynosi on trzy miesiące od uprawomocnienia się orzeczenia o rozwodzie. Po upływie tego terminu uprawnienie do zmiany nazwiska w tym trybie wygasa. Nie istnieje także możliwość jego przywrócenia.
Jeśli nie zdążyliśmy zmienić nazwiska po rozwodzie we wskazanym terminie, pozostaje możliwość wystąpienia o zmianę nazwiska w postępowaniu administracyjnym. A zatem na zasadach ogólnych. W takim wypadku jednak konieczne będzie wskazanie ważnych względów uzasadniających zmianę nazwiska.
Procedura zmiany nazwiska po rozwodzie – krok po kroku
Ze względu na to, że procedura ta ma charakter indywidualny, oświadczenie o zmianie nazwiska musi być złożone osobiście przez zainteresowanego małżonka. Należy tego dokonać:
- w dowolnym urzędzie stanu cywilnego przed kierownikiem USC lub
- w polskim konsulacie przed konsulem – jeżeli przebywamy za granicą.
Dokumenty, których będziemy potrzebować do dokonania tej czynności, to:
- wniosek o przyjęcie oświadczenia o powrocie do nazwiska noszonego przed zawarciem związku małżeńskiego,
- ważny dokument tożsamości (dowód osobisty lub paszport),
- potwierdzenie uiszczenia opłaty skarbowej lub konsularnej,
- informacje o miejscu sporządzenia aktu małżeństwa,
- informacje o dacie uprawomocnienia się wyroku rozwodowego.
Uwaga!
W przypadku składania oświadczenia przed konsulem, konieczne będzie przedłożenie odpisu prawomocnego wyroku sądowego rozwiązującego małżeństwo poprzez rozwód.
Czy małżonek może żądać zmiany nazwiska?
Zgodnie z tym, o czym wspominałem wcześniej, procedura zmiany nazwiska ma charakter mocno zindywidualizowany, osobisty. Wiąże się to zatem z tym, że drugi z małżonków (ani jakakolwiek inna osoba) nie ma uprawnienia, żeby zainicjować powrót byłego małżonka do wcześniej noszonego nazwiska. Niedopuszczalnym jest zatem domaganie się odebrania byłemu małżonkowi prawa do nazwiska nabytego przez małżeństwo. Kwestia noszonego nazwiska – zarówno przed ślubem, jak i po ślubie – pozostaje wyłączną i indywidualną decyzją osoby, która je nosi. Stanowisko to potwierdza jeden z wyroków Sądu Najwyższego (sygn. akt: IV CZ 11/78), w którym stwierdził on, że:
„Były mąż nie może domagać się odebrania swojej byłej żonie prawa do nazwiska nabytego przez małżeństwo, jako że kodeks rodzinny i opiekuńczy takiej możliwości nie przewiduje”.
Oświadczenie o powrocie do nazwiska noszonego przed zawarciem małżeństwa uzależnione jest zatem wyłącznie od woli osoby, która, zawierając małżeństwo, zmieniła swoje dotychczasowe nazwisko.
Podsumowanie
Zmiana nazwiska po rozwodzie jest jak najbardziej możliwa. Przepisy prawa rodzinnego umożliwiają rozwiedzionemu małżonkowi skorzystanie z uproszczonej procedury zmiany nazwiska po rozwodzie. Najważniejszą rzeczą, o jakiej powinniśmy pamiętać, decydując się na skorzystanie z tej procedury, jest konieczność zachowania odpowiedniego terminu. Do nazwiska noszonego przed zawarciem małżeństwa można powrócić w terminie trzech miesięcy od chwili uprawomocnienia się orzeczenia o rozwodzie. Należy pamiętać również, że, decydując się na powrót do poprzednio noszonego nazwiska, należy dopełnić formalności związanych z wymianą dokumentów. Chodzi przede wszystkim o dowód osobisty czy też paszport.
Przeczytaj także:
Podwyższenie alimentów na dziecko
______________________________________________________
Autor wpisu: Adwokat Michał Podgórski
Potrzebujesz pomocy prawnej w zakresie zmiany nazwiska po rozwodzie?
Skontaktuj się ze mną:
+48 695-501-001
kancelaria@mpodgorski.com
