W obecnych czasach uzyskanie kredytu jest coraz trudniejsze. Sformalizowane procedury, liczne wymagania czy ogólna sytuacja rynku kredytowego przyczyniają się do tego, że coraz mniej osób może liczyć na pomoc finansową ze strony profesjonalnych podmiotów. Nietrudno wyobrazić sobie sytuację, w której uzyskanie środków finansowych na określony cel jest absolutnie konieczne. Na chwilę obecną uwarunkowane jest to w szczególności ciężkimi dla wielu osób skutkami pandemii. Znalezienie się w tak trudnej sytuacji może zmusić niejedną osobę do, z pozoru, błahego przestępstwa, jakim jest oszustwo kredytowe. W związku z tym, że czyn ten przyjmuje się już nazywać przestępstwem z rodzaju powszechnych, postanowiłem napisać kilka słów na ten temat. W dzisiejszym artykule znajdziesz informacje na temat tego, jak wygląda odpowiedzialność karna za wyłudzenie kredytu.
Zapraszam do lektury.
Przykład czynu kwalifikowanego jako przestępstwo wyłudzenia kredytu
Powszechność wyłudzenia kredytu można poprzeć najprostszym przykładem. Pan Kamil nie był chwilowo nigdzie zatrudniony, jednak posiadał spore oszczędności. Chcąc zabezpieczyć swoją przyszłość, postanowił kupić mieszkanie w bardzo atrakcyjnej cenie. Był świadomy tego, że w jego obecnej sytuacji żaden bank nie udzieli mu kredytu. Był jednak pewien, że zgromadzone przez niego oszczędności pozwolą mu bezproblemowo spłacać raty. W związku z tym, udał się do banku, w którym przedłożył sfabrykowane przez niego zaświadczenie o zatrudnieniu i otrzymywanym wynagrodzeniu. Pracownik podmiotu finansowego uznał dokument za prawdziwy, a tym samym bank udzielił mu kredytu. Przez długi czas pan Kamil regularnie spłacał raty zaciągniętego zobowiązania, jednak z uwagi na pogorszenie się jego stanu zdrowia, wydał całe swoje oszczędności. W rezultacie popełniony przez niego czyn zabroniony wyszedł na jaw. Został on oskarżony o przestępstwo wyłudzenia kredytu.
Wyłudzenie kredytu
Zgodnie z art. 297 Kodeksu karnego (dalej: k.k.):
„Kto, w celu uzyskania dla siebie lub kogo innego, od banku […] kredytu, pożyczki pieniężnej […], przedkłada podrobiony, przerobiony, poświadczający nieprawdę albo nierzetelny dokument albo nierzetelne, pisemne oświadczenie dotyczące okoliczności o istotnym znaczeniu dla uzyskania wymienionego wsparcia finansowego, instrumentu płatniczego lub zamówienia, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5”.
Z przestępstwem wyłudzenia kredytu będziemy mieć zatem do czynienia w kilku przypadkach. A mianowicie, gdy osoba chcąca uzyskać świadczenie pieniężne od instytucji finansowej, przedkłada fałszywy dokument, który miał istotne znaczenie dla jego uzyskania. Będzie to więc przede wszystkim:
- podrobiony dokument, czyli taki, który jest łudząco podobny do oryginału, jednak nie został wystawiony przez osobę uprawnioną;
- przerobiony, zatem taki, który ma dokonane zmiany w swej treści;
- oświadczający nieprawdę, który pochodzi wprawdzie od osoby uprawnionej, ale zawiera nieprawdziwe informacje;
- nierzetelne oświadczenie, które charakteryzuje się tym, że zawiera informacje nieprawdziwe lub niepełne.
Uwaga!
Przestępstwo wyłudzenia kredytu można zarzucić również osobie, która kredytu jeszcze nie uzyskała. Wystarczy, że dokona ona czynności wskazanych powyżej.
Odpowiedzialność karna za wyłudzenie kredytu
Tak jak zostało wskazane wcześniej, jeśli sprawcy zostanie zarzucony czyn zabroniony z art. 297 k.k. – wyłudzenie kredytu – podlega on karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. Pamiętajmy jednak, że kara ta może ulec zwiększeniu w momencie, gdy pociągnie za sobą negatywne skutki dla podmiotu udzielającego kredytu.
Kodeks karny przewiduje bowiem również przestępstwo nazywane mianem doprowadzenia do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem. W przypadku tego czynu zabronionego kara jest znacznie wyższa i wynosi aż do 8 lat pozbawienia wolności. Mówi o tym art. 286 § 1 k.k., który stanowi, że:
„Każdy, kto w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadza inną osobę do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem za pomocą wprowadzenia jej w błąd albo wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8”.
Przestępstwo doprowadzenia do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem jest mocno powiązane z przestępstwem wyłudzenia kredytu. Mówiąc konkretniej, jest niejako jedną z form wyłudzenia kredytu. W doktrynie uznaje się, że 297 k.k. jest rozwinięciem i uszczegółowieniem art. 286 k.k. w kwestii oszustwa gospodarczego.
Odpowiedzialność karna za wyłudzenie kredytu – podsumowanie
Oszustwa kredytowe stanowią ogromną część przestępstw kapitałowych. Często sprawcy tych czynów nie zdają sobie sprawy z tego, jak wysoka odpowiedzialność grozi im za takie postępowanie. Artykuł ten można zatem zakończyć pewnym morałem. Jeśli masz niską zdolność kredytową i przyszło Ci do głowy, żeby podać we wniosku kredytowym informacje niezgodne z prawdą, absolutnie tego nie rób. Pokazuje to chociażby przykład przytoczony przeze mnie we wstępie.
______________________________________________________
Autor wpisu: Adwokat Michał Podgórski
Potrzebujesz pomocy prawnej w zakresie wyłudzenia kredytu?
Skontaktuj się ze mną:
+48 695-501-001
kancelaria@mpodgorski.com
