Kradzież to bardzo powszechne przestępstwo, wynikające z art. 278 Kodeksu karnego (dalej: k.k.). Mimo że każdy zdaje sobie sprawę z tego, na czym polega, warto dokładnie przyjrzeć się definicji kodeksowej tego czynu zabronionego. W swojej praktyce dość często spotykam się bowiem z sytuacją, w której przestępstwo kradzieży jest mylone z przywłaszczeniem. W dzisiejszym artykule zajmę się rzeczowym przedstawieniem obu tych pojęć oraz wskazaniem, jaka odpowiedzialność grozi sprawcy za kradzież oraz przywłaszczenie. Czy w każdym przypadku będzie ona taka sama?
Szczegóły poniżej.
Zapraszam do lektury.
Przestępstwo kradzieży w myśl przepisów Kodeksu karnego
Zgodnie z tym, o czym wspomniałem we wstępie, przestępstwo kradzieży uregulowano w art. 278 k.k., który stanowi:
„Kto zabiera w celu przywłaszczenia cudzą rzecz ruchomą, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5”.
Na co należy zwrócić szczególną uwagę, analizując kodeksową definicję powyższego przestępstwa?
- Mianem kradzieży określa się czynność polegającą na zaborze, czyli fizycznym zabraniu rzeczy jej właścicielowi. Co istotne, nie jest możliwa kradzież rzeczy znalezionej lub powierzonej, np. na przechowanie.
- Celem sprawcy musi być zamiar trwałego pozbawienia właściciela władztwa nad rzeczą będącą przedmiotem kradzieży.
- Przedmiotem kradzieży może być tylko rzecz ruchoma, zatem zgodnie z definicją – nie można dokonać kradzieży nieruchomości.
- Skradziona rzecz powinna być cudza dla sprawcy. Inaczej rzecz ujmując, posiada ona innego właściciela niż sam sprawca. Dodatkowo ten właściciel rzeczy musi faktycznie istnieć – nie można ukraść rzeczy niczyjej.
W prawie przyjmuje się również, że aby dany czyn sprawcy nazwać przestępstwem kradzieży, do zaboru rzeczy musi dojść ze świadomością i intencją przywłaszczenia jej. Złodziejem w prawnym ujęciu nie będzie zatem osoba, która zabrała walizkę obcej osoby na lotnisku przez pomyłkę. Podobnie będzie w sytuacji, gdy na ulicy znaleźliśmy czyjś portfel i zabraliśmy go w celu zwrotu właścicielowi.
Kradzież a przywłaszczenie – co grozi sprawcy za te przestępstwa?
W polskim prawie karnym, poza przestępstwem kradzieży, wyszczególnia się także czyn niedozwolony nazywany mianem przywłaszczenia. Oba przestępstwa mogą być dla osób niemających styczności z prawem dość podobne, dlatego warto zwrócić uwagę na to, czym się od siebie różnią.
Różnica między kradzieżą a przywłaszczeniem polega na tym, iż w przypadku czynu polegającego na przywłaszczeniu rzeczy sprawca już jest w jej legalnym posiadaniu. Mówiąc prościej, nie wykonuje czynności zaboru rzeczy od kogoś, a jedynie bezprawnie decyduje się daną rzecz zatrzymać. Czyli jej nie oddawać. Do przywłaszczenia może zatem dojść w sytuacji, kiedy pożyczamy komuś dany przedmiot, a osoba ta postanowi nam jej nie zwracać.
Przestępstwo przywłaszczenia również uregulowano w k.k. – w art. 284, który stanowi:
„§ 1 Kto przywłaszcza sobie cudzą rzecz ruchomą lub prawo majątkowe, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
§ 2. Kto przywłaszcza sobie powierzoną mu rzecz ruchomą, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
Jaka odpowiedzialność grozi sprawcy za kradzież?
Z polskich przepisów karnych jasno wynika, że kradzież kradzieży nierówna. To samo dotyczy przywłaszczenia.
W zależności od okoliczności popełnienia tego czynu zabronionego, odpowiedzialność sprawcy będzie różna.
To, jaką odpowiedzialność poniesie sprawca, zależy od wartości przedmiotu kradzieży lub przywłaszczenia. Jeśli wartość ta nie przekracza 250 zł, czyn ten będzie kwalifikowany jako wykroczenie. Sprawcy grozi kara aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny.
Jeśli jednak wartość przedmiotu jest wyższa, sprawca odpowiada za przestępstwo kradzieży na podstawie wcześniej przytoczonego art. 278 § k.k. Będzie mu grozić zatem kara pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. W przypadku przywłaszczenia będzie to art. 284 § 1 k.k., gdzie zagrożenie karą pozbawienia wolności wynosi do lat 3.
Może Cię zainteresować również poniższy artykuł:
Pobicie a lekki uszczerbek na zdrowiu
______________________________________________________
Autor wpisu: Adwokat Michał Podgórski
Potrzebujesz pomocy prawnej w zakresie kradzieży lub przywłaszczenia?
Skontaktuj się ze mną:
+48 695-501-001
kancelaria@mpodgorski.com
