Kiedy sąd nie da rozwodu?

Kiedy sąd nie da rozwodu?

Udostępnij post

Share on facebook
Share on linkedin
Share on twitter
Share on email

W życiu małżeńskim niekiedy dochodzi do momentu, kiedy jedna lub obie strony dostrzegają, że wspólna droga dobiegła końca. Decyzja o rozwodzie nigdy nie jest łatwa, a sam proces może budzić nie tylko wiele emocji, ale przede wszystkim wątpliwości. Do ich grona z pewnością można zaliczyć pytanie o to, kiedy sąd nie da rozwodu? Odpowiedź na nie wydaje się kluczowa dla wielu par rozważających zakończenie swojego małżeństwa. W niniejszym wpisie przybliżę kwestie, które mogą skłonić sąd do odmowy rozwiązania związku małżeńskiego.

Kiedy sąd nie da rozwodu? Brak tzw. przesłanki pozytywnej

Rozwód w świetle polskiego prawa to formalne rozwiązanie małżeństwa przez sąd, inicjowane na wniosek jednego z małżonków lub obojga. Aby do niego doszło, konieczne jest wykazanie przez strony trwałego i całkowitego rozkładu pożycia małżeńskiego. Jeśli w trakcie postępowania rozwodowego sąd uzna, że:

  • NIE doszło do rozpadu trzech więzi, które składają się na wspomniane pożycie małżeńskie (tj. sfery uczuciowej, gospodarczej i intymnej) lub
  • dojdzie do przekonania, że rozkład ten nie jest trwały (tzn. nie ma widoków na poprawę sytuacji) – nie orzeknie rozwodu. To bowiem tzw. przesłanka pozytywna, bez spełnienia której orzeczenie rozwodu nie jest możliwe.

W tym miejscu warto zaznaczyć, że rozwody można podzielić na te z orzekaniem o winie i bez orzekania o winie, co znacząco wpływa na przebieg całego postępowania. Każda z tych dróg niesie za sobą odmienne konsekwencje, zarówno emocjonalne, jak i prawne. Więcej na ten temat pisałem w tym wpisie: Rozwód z i bez orzekania o winie – porównanie.

Przeszkody rozwodowe, czyli tzw. przesłanki negatywne

Odpowiedź na pytanie “kiedy sąd nie da rozwodu?” prowadzi nas do pojęcia negatywnych przesłanek rozwodowych (inaczej: przeszkód rozwodowych). Te specyficzne okoliczności mogą skutecznie zablokować możliwość rozwiązania małżeństwa przez sąd. Negatywne przesłanki rozwodowe, jak sama nazwa wskazuje, stanowią pewnego rodzaju ‘czerwoną flagę’ dla sądu. Sygnalizują, że rozwód może nie leżeć w najlepszym interesie wszystkich zainteresowanych. Jeśli się pojawią, orzeczenie rozwodu będzie (co do zasady) niemożliwe.

O jakich specyficznych sytuacjach mowa? 

  • Dobro wspólnych małoletnich dzieci;
  • Zasady współżycia społecznego;
  • Wyłączna wina małżonka żądającego rozwodu.

1. Dobro wspólnych małoletnich dzieci

Rozważając przyczyny, dla których sąd może odmówić rozwodu, kluczową rolę odgrywają małoletnie dzieci pochodzące z danego małżeństwa i ich dobro. Sąd bada, co będzie dla nich lepsze: czy pozostanie rodziców w małżeństwie mimo konfliktów, czy rozwód, który może uspokoić sytuację w domu i zakończyć spory. Jeżeli sąd uznaje, że dla dobra dzieci lepiej jest, aby małżonkowie pozostali razem, może to być powód do nieorzeczenia rozwodu.

2. Zasady współżycia społecznego

Innym czynnikiem, który może zatrzymać proces rozwodowy, są tzw. zasady współżycia społecznego. Ta szeroka kategoria obejmuje różne sytuacje, w których rozwód, z perspektywy sądu, byłby niewłaściwy z różnych społecznych względów. Na przykład, gdy jeden z partnerów cierpi na poważną chorobę i rozwód sprawiłby, że pozostałby sam, bez opieki – co mogłoby być postrzegane jako nieetyczne. Podobnie, sąd może wziąć pod uwagę dobro dzieci, nie tylko wspólnych, ale również tych, które formalnie należą do jednego z rodziców i których sytuacja mogłaby się pogorszyć po rozwodzie. “Zasady współżycia społecznego” to tzw. klauzula generalna, która ukonkretnia się w odniesieniu do indywidualnej sytuacji małżonków. Może więc obejmować przeróżne scenariusze, które sąd musi przeanalizować i wziąć pod uwagę.

3. Wyłączna wina małżonka żądającego rozwodu

Ostatnią z negatywnych przesłanek jest sytuacja, w której wyłączną winę za rozpad małżeństwa ponosi strona domagająca się rozwodu. Chodzi tutaj o sytuacje, gdy tylko jedna strona jest odpowiedzialna za niepowodzenie związku. Jednakże, nawet przy takiej jednostronnej winie, nie zawsze oznacza to automatyczną odmowę rozwodu przez sąd. W niektórych sytuacjach sąd może bowiem zdecydować o zakończeniu małżeństwa na wniosek strony winnej. Dzieje się tak w dwóch przypadkach:

  • Pierwszym przypadkiem, w którym rozwód może być przyznany mimo wyłącznej winy jednego z małżonków, jest sytuacja, gdy drugi małżonek, ten niebędący winnym, wyrazi swoją zgodę na rozwód. Jest to jedyna okoliczność, w której zgoda drugiej strony jest bezwzględnie konieczna do rozwiązania małżeństwa. Zazwyczaj decyzja o rozwodzie nie wymaga akceptacji partnera, a każdy z małżonków może samodzielnie zainicjować procedurę rozwodową – bez względu na stanowisko drugiej strony. Jednak, gdy rozpad małżeństwa jest spowodowany wyłącznie przez jedną stronę, zgoda tej drugiej nabiera znaczenia, otwierając drogę do orzeczenia rozwodu.
  • Drugi przypadek dotyczy sytuacji, gdy sąd może zdecydować o rozwodzie pomimo braku zgody niewinnego małżonka. Dzieje się tak, gdy odmowa ta jest uznana za sprzeczną z zasadami współżycia społecznego. Inaczej rzecz ujmując, odwołanie się do ww. zasad otwiera furtkę do “ominięcia” zgody małżonka niewinnego. Przykładowo…

Kiedy brak zgody wynika chęci zemsty lub szykany, a odmowa małżonka niewinnego nie jest niczym uzasadniona.

Gdy winny małżonek wszedł w nowy związek i np. oczekuje dziecka – w takich okolicznościach sąd może dostrzec “większe dobro” i uznać zakończenie małżeństwa za korzystniejsze niż jego kontynuacja.

Kiedy wyrażenie zgody na rozwód jest “kartą przetargową” – np. małżonek niewinny żąda rozwodu jakiejś satysfakcji finansowej, nierównego podziału majątku wspólnego, zapłaty określonej sumy albo przyznania wyłącznej władzy rodzicielskiej.

Kiedy sąd nie da rozwodu? Podsumowanie

Choć mogłoby się wydawać, że najtrudniejszym etapem rozwodu jest podjęcie decyzji o nim, niekoniecznie musi tak być… Na etapie postępowania sądowego może się bowiem okazać, że sąd stwierdzi brak trwałego i zupełnego rozkładu pożycia małżeńskiego lub występowanie jednej z tzw. negatywnych przesłanek rozwodowych. Taka sytuacja może skutecznie pokrzyżować plany rozstających się małżonków. Decydując się na rozwód, warto mieć tego świadomość.

FAQ

1. Kiedy sąd może odmówić rozwodu?

Sąd może odmówić rozwodu, gdy nie zostanie wykazany trwały i całkowity rozkład pożycia małżeńskiego, obejmujący sferę uczuciową, gospodarczą i intymną, lub jeśli sąd uzna, że rozkład nie jest trwały i istnieją widoki na poprawę sytuacji małżeńskiej.

2. Jakie są negatywne przesłanki rozwodowe?

Negatywne przesłanki rozwodowe to specyficzne okoliczności, które mogą zablokować możliwość rozwiązania małżeństwa przez sąd. Należą do nich dobro wspólnych małoletnich dzieci, zasady współżycia społecznego oraz wyłączna wina małżonka żądającego rozwodu.

3. W jakich sytuacjach sąd może zdecydować o rozwodzie mimo wyłącznej winy żądającego rozwodu małżonka?

Sąd może zdecydować o rozwodzie mimo wyłącznej winy żądającego rozwodu małżonka, gdy drugi małżonek wyrazi zgodę na rozwód lub gdy brak zgody drugiego małżonka jest uznany za sprzeczny z zasadami współżycia społecznego, np. gdy odmowa jest motywowana chęcią zemsty lub gdy winny małżonek wszedł w nowy związek i oczekuje dziecka.

______________________________________________________

Adwokat Michał PodgórskiAutor wpisu: Adwokat Michał Podgórski

Szukasz pomocy w sprawie rozwodowej?

Skontaktuj się ze mną:
+48 695-501-001
kancelaria@mpodgorski.com

Więcej wpisów

Czy możliwy jest nierówny podział majątku po rozwodzie?

Czy możliwy jest nierówny podział majątku po rozwodzie?

Rozwód to trudny moment, który wiąże się nie tylko z zakończeniem relacji, ale również z koniecznością uporządkowania spraw majątkowych. Po rozwodzie następuje podział majątku wspólnego, co w praktyce oznacza rozdzielenie wszystkich zasobów zgromadzonych przez małżonków