Opieka naprzemienna staje się coraz częstszym rozwiązaniem po rozwodzie lub rozstaniu rodziców. Choć pozwala zachować dziecku bliski kontakt z obojgiem rodziców, rodzi też wiele praktycznych i prawnych pytań. Jednym z nich jest to, jak ustalić miejsce zamieszkania dziecka przy opiece naprzemiennej. Sprawa nie jest oczywista – przepisy bowiem nie posługują się pojęciem „opieki naprzemiennej”.
Opieka naprzemienna – na czym polega?
Opieka naprzemienna to model sprawowania pieczy nad dzieckiem, w którym dziecko przebywa na przemian u obojga rodziców – np. tydzień u mamy, tydzień u taty. Oboje rodzice posiadają pełnię władzy rodzicielskiej, a dziecko dzieli czas między dwa domy w sposób względnie równy i powtarzalny.
Choć pojęcie to nie występuje wprost w przepisach, jest akceptowane i stosowane przez sądy, o ile służy dobru dziecka i możliwe jest porozumienie między rodzicami.
Miejsce zamieszkania a miejsce pobytu dziecka
W przypadku opieki naprzemiennej warto odróżnić miejsce zamieszkania od miejsca pobytu dziecka. To pierwsze ma znaczenie prawne – wynika z Kodeksu cywilnego i określa, gdzie dziecko ma centrum życiowe. Z kolei miejsce pobytu to po prostu miejsce, w którym dziecko faktycznie przebywa.
Dziecko może przebywać naprzemiennie u obojga rodziców, ale miejsce zamieszkania może mieć tylko jedno – u jednego z nich. Ma to znaczenie m.in. przy sprawach urzędowych, meldunkowych czy paszportowych. Dlatego sąd, ustalając opiekę naprzemienną, powinien wskazać, gdzie dziecko ma formalne miejsce zamieszkania.
Miejsce zamieszkania dziecka a opieka naprzemienna
Zgodnie z art. 26 § 2 KC, miejscem zamieszkania dziecka pozostającego pod władzą rodzicielską jest miejsce zamieszkania rodziców albo tego z rodziców, któremu wyłącznie przysługuje władza rodzicielska lub któremu sąd powierzył jej wykonywanie.
W przypadku opieki naprzemiennej oboje rodzice mają pełnię władzy i najczęściej mieszkają osobno. W takiej sytuacji jeśli dziecko stale przebywa u jednego z rodziców – jego miejsce zamieszkania ustala się właśnie tam. Jednak przy prawdziwej opiece naprzemiennej dziecko nie przebywa stale u żadnego z rodziców.
Wtedy miejsce zamieszkania dziecka określa sąd opiekuńczy – najczęściej w wyroku rozwodowym lub postanowieniu dotyczącym wykonywania władzy rodzicielskiej.
Czy można wskazać dwa miejsca zamieszkania dziecka?
Nie. Zgodnie z polskim prawem dziecko może mieć tylko jedno miejsce zamieszkania. Nawet jeśli faktycznie przebywa po równo u obojga rodziców, ustawowo przypisuje się je do jednego z nich – co jest istotne z uwagi na kwestie administracyjne lub w razie konfliktu między rodzicami.
Dlatego w orzeczeniu sądu powinno znaleźć się jednoznaczne wskazanie, u którego z rodziców dziecko ma miejsce zamieszkania. W braku takiego ustalenia mogą pojawić się trudności interpretacyjne i praktyczne.
Podsumowanie – opieka naprzemienna a miejsce zamieszkania dziecka
Opieka naprzemienna pozwala dziecku zachować więź z obojgiem rodziców, ale wymaga precyzyjnych ustaleń – również w zakresie miejsca zamieszkania. Ponieważ dziecko może mieć tylko jeden formalny adres, sąd opiekuńczy musi wskazać, przy którym z rodziców będzie on ustalony. To decyzja o dużym znaczeniu prawnym, dlatego warto odpowiednio ją przygotować, najlepiej z pomocą prawnika.
_________________________________________________________________
Potrzebujesz wsparcia w sprawie rodzinnej?
Skontaktuj się ze mną:
+48 695-501-001
kancelaria@mpodgorski.com
