Konfrontacja w procesie karnym to szczególny rodzaj przesłuchania, który ma na celu wyjaśnienie sprzeczności co do toczącego się postępowania przed sądem lub innym organem ścigania (np. policją bądź prokuraturą). W dzisiejszym wpisie krótko wyjaśnię:
- na czym polega konfrontacja w praktyce,
- kto może brać w niej udział,
- na co należy się wówczas przygotować,
- podstawowe zasady dotyczące tego rodzaju przesłuchania,
- kiedy można się spodziewać, że sąd lub organ ścigania zdecyduje się na jej przeprowadzenie.
Zapraszam do lektury.
Przeczytaj także: Dobrowolne poddanie się karze – co warto wiedzieć, zanim o to wniesiesz?
Czym jest konfrontacja z punktu widzenia prawa oraz kto może brać w niej udział?
Konfrontacja jest przesłuchaniem, w którym biorą udział dwie lub więcej osób, których wcześniejsze zeznania pozostawały w sprzeczności ze sobą. Jest to fakultatywna (a więc nieobowiązkowa) czynność przeprowadzana na przykład w trakcie postępowania dowodowego. Może ona dotyczyć nie tylko samych świadków, ale również biegłych czy osób oskarżonych w procesie. Zgodnie z art. 172 Kodeksu postępowania karnego:
Osoby przesłuchiwane mogą być konfrontowane w celu wyjaśnienia sprzeczności. Konfrontacja nie jest dopuszczalna w wypadku określonym w art. 184.
Kto może brać udział w konfrontacji?
Zgodnie z tym, o czym wspominałem wcześniej, w konfrontacji mogą brać udział zarówno świadkowie, jak i biegli czy osoby oskarżone. Wyjątek stanowią jednak tzw. świadkowie incognito, którzy ze względu na swój charakter w sprawie nie mogą uczestniczyć w tego typu czynnościach. Co jest tego powodem?
Ze względu na nadany im status, są one – jak również inne informacje ich dotyczące – objęte tajemnicą. Nie mogą zatem brać udziału w bezpośrednich rozmowach z pozostałymi osobami uczestniczącymi w postępowaniu z powodu obawy ujawnienia ich danych.
Kiedy można się spodziewać, że sąd lub organ ścigania zdecyduje się na jej przeprowadzenie?
Konfrontację przeprowadza się co do zasady w momencie, w którym w wypowiedziach osób biorących udział w postępowaniu można dostrzec sprzeczności, które dotyczą w szczególności istoty sprawy. Ten szczególny rodzaj przesłuchania ma za zadanie wyjaśnienie, skąd wzięły się te odmienności w zeznaniach/wypowiedziach oraz ustalenie, która z relacji zasługuje na tzw. atrybut wiarygodności.
Uwaga!
Sąd lub inny organ prowadzący sprawę samodzielnie decyduje o tym, komu należy przyznać ww. atrybut wiarygodności. Przebieg konfrontacji ocenia się w oparciu o zasadę swobodnej oceny dowodów, czyli na podstawie indywidualnej oceny danego dowodu. Trudno jest bowiem mówić o formalnej regule, która pozwalałaby określić, kiedy można komuś przyznać rację, a kiedy nie w ramach danego postępowania. Aby jednak przebieg konfrontacji oraz ocena jej wyników zachować dla celów dowodowych, sporządza się z niej dokładny protokół, który jest jej zapisem. W razie ewentualnych wątpliwości może on zatem posłużyć jako wiarygodne źródło informacji o odbytej konfrontacji.
Konfrontacja – tak jak każdy inny dowód – może być przeprowadzona na wniosek stron lub z urzędu. Należy mieć jednak na szczególnym względzie, że konfrontacja jest czynnością nieobowiązkową. Jej przeprowadzenie zasadniczo zależy od tego, czy organ prowadzący postępowanie dopuści tego typu możliwość i uzna jej zastosowanie za słuszne w danej sprawie.
Konfrontacja w procesie karnym – jak wygląda?
18 maja około godziny 17:00, wchodząc do samochodu (koloru czerwonego) zaparkowanego na osiedlowym parkingu zauważyłem, że moje auto ma ślady białych zarysowań. Zaparkowałem je wcześniej w tym miejscu o godzinie 15:00 tego samego dnia. Obok stało białe auto, które również miało zarysowania na zderzaku. Skontaktowałem z właścicielem auta, który zaprzeczył temu, że zarysował moje auto. Sprawa trafiła na policję.
Aby ustalić, kto w takiej sytuacji mówi prawdę, zasadniczo powinno się wykorzystać konfrontację. Zatem nasuwa się pytanie, jak ona wygląda.
Zasadniczo można ją sprowadzić do dwóch kroków:
- Sąd lub organ prowadzący postępowanie przygotowawcze (policja bądź prokuratura) wzywa na przesłuchanie dwie lub więcej osób.
- Podczas przesłuchania osoba prowadząca odczytuje wszystkim osobom wezwanym fragmenty zeznań sprzecznych ze sobą lub odmiennie relacjonujących jedno zdarzenie. Wówczas pada prośba o wyjaśnienie rozbieżności.
______________________________________________________
Autor wpisu: Adwokat Michał Podgórski
Potrzebujesz pomocy prawnej w zakresie przesłuchania?
Skontaktuj się ze mną:
+48 695-501-001
kancelaria@mpodgorski.com
