Kim jest syndyk?

W świecie prawa upadłościowego, gdzie wszystko wydaje się być nieco skomplikowane, pojawia się taki ktoś jak syndyk masy upadłościowej. Nie dość, że brzmi to jak postać z kryminału, to jeszcze robi rzeczy, o których większość z nas nie ma zielonego pojęcia. Syndyk to nie tylko osoba, która czuwa nad likwidacją majątku dłużnika – ma znacznie więcej zadań i uprawnień! Kim jest syndyk i co robi? O tym przeczytasz w artykule!

Kim jest syndyk?

Syndyk pełni kluczową rolę w postępowaniu upadłościowym. Od chwili ogłoszenia upadłości, dłużnik traci prawo do zarządzania swoim majątkiem, a wszystkie kompetencje w tej dziedzinie przechodzą właśnie na syndyka. Jest on wyznaczany przez sąd na mocy postanowienia o ogłoszeniu upadłości. Dlatego jego głównym zadaniem jest sprawowanie zarządu nad majątkiem dłużnika i przekształcenie go w tzw. masę upadłościową. Syndyk, choć nie jest bezpośrednią stroną postępowania upadłościowego, odgrywa kluczową rolę w procesie, pełniąc obowiązki w imieniu sądu. 

Rola syndyka różni się w przypadku upadłości konsumenckiej i przedsiębiorcy. W pierwszym przypadku celem jest oddłużenie osoby niewypłacalnej, z zachowaniem niezbędnych środków do życia. Natomiast w przypadku upadłości przedsiębiorcy, syndyk działa na korzyść wierzycieli, podejmując kroki mające na celu spieniężenie majątku upadłego i zaspokojenie roszczeń wierzycieli. Jeśli chcesz dowiedzieć się ile trwa upadłość konsumencka – koniecznie przeczytaj jeden z poprzednich artykułów.

Kto może zostać syndykiem?

Aby pełnić funkcje syndyka, trzeba spełnić warunki określone w prawie upadłościowym. Osoba fizyczna musi:

• posiadać pełną zdolność do czynności prawnych,
• posiadać licencję doradcy restrukturyzacyjnego.

Również spółka handlowa może podjąć się roli syndyka, o ile spełnia poniższe kryteria: 

• wspólnicy ponoszą odpowiedzialność za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem,
• członkowie zarządu reprezentujący spółkę posiadają licencję doradcy restrukturyzacyjnego.

Aby, uzyskać licencję doradcy restrukturyzacyjnego należy zdać egzamin państwowy przed komisją powołaną przez Ministra Sprawiedliwości oraz spełnić szereg dodatkowych warunków m.in.:

• Być obywatelem Polski lub państwa UE, Norwegii, Islandii, Liechtensteinu lub Szwajcarii.
• Znać język polski w zakresie niezbędnym do pełnienia funkcji doradcy.
• Posiadać wyższe wykształcenie na poziomie magistra lub równorzędne.
• Posiadać nieposzlakowaną opinią.
• Mieć pełną zdolność do czynności prawnych.
• Nie być karany za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe.
• Nie być podejrzany ani oskarżony o przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub przestępstwo skarbowe.
• Posiadać minimum 3-letnie doświadczenie w zarządzaniu majątkiem upadłego przedsiębiorstwa w Polsce lub UE, Norwegii, Islandii, Liechtensteinie lub Szwajcarii, zdobyte w ciągu ostatnich 15 lat.
• Nie być wpisany do rejestru dłużników niewypłacalnych Krajowego Rejestru Sądowego.

W procesie wyznaczania syndyka istotne jest posiadanie konta doradcy restrukturyzacyjnego w systemie teleinformatycznym. Numer licencji doradcy restrukturyzacyjnego oraz numer w Krajowym Rejestrze Sądowym dla spółki handlowej są kluczowymi elementami identyfikacyjnymi wyznaczonego syndyka.

Czym zajmuje się syndyk?

Syndyk, po ogłoszeniu upadłości, pełni kluczową rolę w zarządzaniu majątkiem dłużnika oraz w procesie likwidacji upadłego przedsiębiorstwa. Jego główne obowiązki obejmują:    

1. Objęcie, zarządzanie i zabezpieczenie majątku upadłego – Syndyk przejmuje majątek dłużnika, a następnie zarządza nim, zabezpieczając go przed ewentualnym zniszczeniem lub uszkodzeniem. Jego zadaniem jest również ochrona majątku przed utratą np. zabraniem go przez osoby postronne.
2. Likwidację majątku dłużnika – Syndyk odpowiada za likwidację majątku upadłego, który stanowi masę upadłościową.
3. Zawiadomienie o ogłoszeniu upadłości – Syndyk ma obowiązek zawiadomić o ogłoszeniu upadłości wierzycieli, a także komorników, którzy prowadzili postępowanie egzekucyjne przeciwko niemu.
4. Sporządzenie listy wierzytelności  – W trakcie sporządzania listy, zarówno syndyk, jak i sędzia-komisarz przeprowadzają kontrolę formalną zgłoszonych wierzytelności, eliminując te, które nie spełniają odpowiednich kryteriów. Lista ma istotne znaczenie dla wyznaczenia rzeczywistych wierzycieli dłużnika, a sama procedura jest kluczowym krokiem w określeniu uczestników postępowania upadłościowego.
5. Poszukiwanie majątku upadłego – W ramach swoich zadań syndyk podejmuje także działania, które mają na celu odnalezienie aktywów dłużnika. Syndyk ma prawo korzystać z rozległej bazy danych, uzyskując informacje np. z KRS, Urzędu Skarbowego, organów administracji rządowej i samorządowej, a także składając wnioski do komornika, który ma dostęp do różnych baz, takich jak system OGNIVO czy rejestr zastawów.
6. Odzyskiwanie majątku upadłego – Syndyk podejmuje kroki w celu odzyskania majątku, który został bezskutecznie zbyty przez dłużnika. Ma on możliwość wniesienia powództwa w celu uznania tej czynności prawnej  za bezskuteczną wobec masy upadłościowej. 

Zgodnie z ustawą prawo upadłościowe, syndyk jest zobowiązany do terminowego wykonywania powyższych zadań. Składa również sprawozdania sędziemu-komisarzowi, które obejmują aspekty rachunkowe oraz dotyczą wykonywanych czynności. Ważne jest, że syndyk nie ponosi odpowiedzialności za opóźnienia w sprawozdawczości, jeśli wynikają one z:

• braku dokumentów,
• nierzetelnej dokumentacji lub
• braku przekazania dokumentów przez upadłego.

Jaka jest rola syndyka?

Rola syndyka w postępowaniu upadłościowym jest wieloaspektowa i obejmuje szereg kluczowych zadań zgodnych z przepisami prawa upadłościowego. Kluczowe aspekty roli syndyka obejmują:

• niezwłoczne przejęcie majątku upadłego,
• efektywne zarządzanie nim,
• zabezpieczanie przed zniszczeniem i uszkodzeniem, a także
• przystępowanie do jego likwidacji. 

Syndyk informuje wierzycieli i instytucje o ogłoszeniu upadłości, przyjmuje zgłoszenia wierzytelności, tworząc precyzyjną listę, a następnie opracowuje plan podziału funduszy uzyskanych z likwidacji. Jego zadaniem jest skuteczne zaspokajanie wierzycieli oraz terminowe składanie sprawozdań sędziemu-komisarzowi,  które obejmując aspekty rachunkowe i informacje dotyczące wykonywanych czynności.

Czy dłużnik ma jakieś zobowiązania wobec syndyka?

Tak, dłużnik ma obowiązek przekazywać syndykowi wiarygodne informacje. Jakiekolwiek fałszywe dane mogą wpłynąć na przebieg postępowania, a nawet spowodować jego umorzenie i odpowiedzialność karną. Syndyk ma prawo zweryfikować dane z wniosku o ogłoszenie upadłości np. z uzasadnienia przyczyn upadłości, a także inne informacje podane przez dłużnika. Dlatego rzetelne i kompleksowe informacje oraz wyjaśnienia są niezbędne dla prawidłowego toku postępowania upadłościowego.

Kiedy kończy się rola syndyka?

Rola syndyka kończy się wraz z zakończeniem postępowania upadłościowego. Może do tego dojść w wyniku:

1. Zatwierdzenie planu spłaty – Jeśli sąd zatwierdzi plan spłaty, syndyk przekazuje kontrolę nad majątkiem upadłego, kończąc swoją rolę.
2. Zakończenie postępowania z powodu zbycia masy upadłościowej – Sprzedaż majątku dłużnika może spowodować zakończenie postępowania, a rola syndyka ulegnie zakończeniu.
3. Zakończenie postępowania upadłościowego z powodu umorzenia –  Jeżeli sąd umorzy postępowanie, np. z powodu ukrywania majątku, rola syndyka zostaje zakończona.

Podsumowanie

Artykuł “Kim jest syndyk”  kompleksowe przedstawia obowiązki i uprawnienia jednej z kluczowych postaci w procesie upadłościowym. Syndyk, pełniący rolę strażnika i administratora, skupia się na zarządzaniu, zabezpieczaniu i likwidacji majątku dłużnika. Jest on obecny przez cały proces upadłościowy od momentu ogłoszenia upadłości, aż do zakończenia postępowania.