“Panie Mecenasie, ile w rzeczywistości trwa upadłość konsumencka?” Niestety znalezienie jednoznacznej odpowiedzi na to pytanie nie jest proste. (Bądź co bądź, dzieje się tak w wielu różnych dziedzinach prawa.) Zależy to bowiem od wielu czynników, które wpływają na ogólny proces upadłości – w tym także na jego długość. Niemniej jednak, aby nie pozostawić Cię bez odpowiedzi, w dzisiejszym wpisie skupię się na tych tajemniczych zależnych, które faktycznie wpływają na czas trwania upadłości.
Zanim zaczniemy – jeszcze jedna informacja techniczna ode mnie. Podstawowe informacje na temat upadłości (kto może ją ogłosić oraz z jakimi skutkami się to wiąże), znajdziesz w tym wpisie: Upadłość konsumencka – w jaki sposób można się pozbyć długów?
Tymczasem, zapraszam do lektury.
Etapy upadłości konsumenckiej – to one głównie wpływają na to, ile ona potrwa
We wpisie, o którym wspomniałem powyżej, pisałem m.in. o etapach upadłości konsumenckiej. W ramach przypomnienia jeszcze raz wskazuję, że można ją podzielić na:
- Złożenie poprawnego wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej i jej ogłoszenie przez sąd.
- Ustalenie planu spłaty wierzycieli przez sąd.
- Wykonanie planu spłaty wierzycieli.
Dlaczego wspominam o tym również teraz? Ponieważ – tak jak wskazałem już na początku – to od tych etapów zasadniczo zależy, ile w sumie potrwa upadłość konsumencka w konkretnym przypadku. Będą one zatem solidną podstawą do określenia maksymalnych i minimalnych ram czasowych upadłości.
ETAP 1: Złożenie poprawnego wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej i jej ogłoszenie przez sąd
Aktualnie sądy są zobowiązane przez przepisy do rozpatrywania wniosków o upadłość w terminie 2 miesięcy. Należy jednak zauważyć, że jest to tzw. termin instrukcyjny. Oznacza to, że co do zasady nie wiąże on sądu, a jest jedynie swego rodzaju wskazówką. Niemniej jednak moja praktyka pokazuje, że sądy coraz częściej wydają postanowienie o ogłoszeniu upadłości w przewidzianym przez ustawę terminie – co nie oznacza, że zawsze tak było.
Przepisy dotyczące upadłości konsumenckiej przeszły bowiem gruntowną nowelizację w marcu 2020 roku. Z punktu widzenia upadłych są to zmiany wyłącznie na plus – dzięki nim jest zdecydowanie łatwiej ogłosić upadłość. Wcześniej (przed nowelizacją), sąd rozpoznający wniosek musiał zbadać, czy dłużnik doprowadził do upadłości umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa. Jak możesz się domyślić, badanie tych przyczyn zabierało dużo czasu i prowadziło do znacznego przedłużania toczących się postępowań.
Wniosek z powyższego płynie zatem taki, że od marca 2020 roku sądy znacznie szybciej rozpoznają wnioski o ogłoszenie upadłości. Jeżeli zależy Ci na czasie, powinno Cię to dodatkowo ucieszyć i zmotywować do podjęcia działań w swojej sprawie.
ETAP 2: Ustalenie planu spłaty wierzycieli
Z mojego doświadczenia wynika, że etap ten może trwać od pół roku do nawet kilku lat.
Jego długość zależy od kolejnych zmiennych (zależnych od sytuacji, w której znalazł się upadły). Zanim bowiem dojdzie do ustalenia przez sąd planu spłaty wierzycieli, syndyk podejmuje wiele różnych działań, często o szerokim zakresie, jak np.:
- ustalenie listy wierzycieli upadłego (czyli osób, u których się on zadłużył),
- przygotowanie spisu majątku (czyli wszystkich rzeczy, których upadły jest właścicielem, mających wartość majątkową),
- spieniężenie tego majątku na poczet spłaty długów,
- rozdysponowanie pomiędzy wierzycieli uzyskanej w ten sposób kwoty.
Jeśli dłużnik dysponuje dużym majątkiem, to postępowanie znacząco się wydłuży. Tak samo w przypadku, gdy majątek upadłego ma nietypowy charakter (np. nieruchomość znajduje się w mało atrakcyjnej lokalizacji). Ze względu na podejmowane na tym etapie czynności można uznać, że brak majątku dłużnika przełoży się na szybkie zakończenie tego etapu.
Podsumowując – na długość tego etapu wpływ na przede wszystkim wielkość i charakter majątku dłużnika, ilość wierzycieli oraz (niezaprzeczalnie) zaangażowanie syndyka w podejmowane działania.
ETAP 3: Wykonanie planu spłaty wierzycieli
Na to, ile trwa upadłość konsumencka wpływa przede wszystkim jej końcowy etap – czyli wykonanie planu spłaty wierzycieli. Co do zasady sąd może go ustalić na maksymalnie 36 miesięcy. Od tej ogólnej reguły przewiduje się jednak pewne odstępstwo – gdy dłużnik zadłużył się z winy umyślnej lub przez rażące niedbalstwo. Wówczas plan spłaty ustalany jest od 3 do nawet 7 lat.
Prawo dopuszcza także inne możliwości w tym zakresie (w zależności od sytuacji, w jakiej znajduje się upadły):
- jeśli jest on trwale niezdolny do dokonywania jakichkolwiek spłat (np. ze względu na chorobę), sąd może podjąć decyzję o umorzeniu wszystkich długów, bez ustalania planu spłaty wierzycieli. Wówczas na tym postępowanie się kończy.
- jeśli niezdolność do dokonywania spłat przez dłużnika ma charakter czasowy, sąd umarza długi bez ustalania planu spłaty – pod warunkiem, że w ciągu 5 lat ani dłużnik, ani żaden z wierzycieli nie złoży wniosku o ustalenie planu spłaty wierzycieli. Wówczas definitywne umorzenie długów następuje dopiero po 5 latach.
Ile trwa upadłość konsumencka? Podsumowanie
- Ogłoszenie upadłości przez sąd (po złożeniu poprawnego wniosku) może potrwać około 2 miesiące. Pamiętaj, że to termin instrukcyjny (niewiążący dla sądów). Z drugiej strony, w jakiś sposób motywuje on je do ogłaszania upadłości w przewidzianym przez ustawę terminie.
- Ustalenie planu spłaty wierzycieli (w tym spieniężenie majątku upadłego) zajmuje średnio od pół roku do kilku lat. Ma na to wpływ m.in. majątek, jakim dysponuje upadły.
- Wykonywanie planu spłaty wierzycieli można pominąć (w określonych sytuacjach), skrócić lub po prostu go wykonywać – regułą jest, że sąd może go ustalić maksymalnie na 36 miesięcy. W niektórych przypadkach okres ten można wydłużyć.
- Na to, ile trwa upadłość konsumencka wpływają m.in. takie czynniki, jak: postawa upadłego, wielkość jego majątku, zaangażowanie syndyka, ilość i postępowanie wierzycieli, którzy – składając różne środki zaskarżenia – mogą przedłużać postępowanie.
- Na koniec dodam, że – zgodnie z moim doświadczeniem – postępowanie upadłościowe najkrócej może trwać niespełna rok, a najdłużej nawet 10 lat.
______________________________________________________
Autor wpisu: Adwokat Michał Podgórski
Potrzebujesz pomocy prawnej w zakresie upadłości konsumenckiej?
Skontaktuj się ze mną:
+48 695-501-001
kancelaria@mpodgorski.com
