Swoboda wypowiedzi oraz wolność słowa to standardy norm cywilizowanych państw. Jednak nawet tak mocno podkreślane wartości przewidują pewne ograniczenia. Jedną z nich są na przykład groźby karalne, które uznaje się za przestępstwo przeciwko wolności w określonych prawem przypadkach. W dzisiejszym artykule wyjaśnię, na czym właściwie polegają one w praktyce oraz jaka kara grozi za popełnienie tego przestępstwa. Wpis poprę praktycznymi przykładami z życia codziennego, co dodatkowo ułatwi Ci zrozumienie, kiedy mamy z nimi do czynienia.
Zapraszam do lektury.
Podstawa prawna
W tym miejscu warto dodać, że groźba karalna jako czyn niedozwolony może przybierać różne formy. Może mieć ona charakter dosłowny – gdy ktoś kieruje bezpośrednio wobec nas pogróżki, np. grozi pobiciem. Poza tym z przestępstwem tym mamy do czynienia również wtedy, gdy groźba wypowiadana jest przez sprawcę w sposób dorozumiany, czyli tak, że można się jej domyślić z kontekstu wypowiedzi. Może być wyrażona zarówno słownie, jak i w innej formie, na przykład gestem czy zachowaniem.
Niestety szeroki wachlarz możliwości w kontekście tego przestępstwa nie ułatwia dochodzenia odpowiedzialności od sprawcy.
U osoby, do której jest kierowana groźba, musi zaistnieć uzasadniona obawa, że groźba ta może zostać spełniona. Ocena tego, czy groźba wzbudza uzasadnioną obawę, uwzględnia okoliczności obiektywne, czyli czy taka groźba wzbudziłaby obawę u przeciętnej osoby, oraz subiektywne – czy biorąc pod uwagę sytuację osób, których to dotyczy, a także charakter ich relacji, groźba mogła wzbudzić obawę jej spełnienia.
Jaka kara za groźby karalne?
Ściganie przestępstwa następuje na wniosek pokrzywdzonego. Oznacza to mniej więcej tyle, że osoba, wobec której stosowano groźby karalne, powinna sama zgłosić popełnienie tego przestępstwa odpowiednim organom. Są nimi np. policja lub prokuratura. Konsekwencją tych regulacji jest fakt, iż w przypadku tego typu przestępstwa nadrzędną rolę odgrywa indywidualne odczucie zagrożenia. Jeżeli go nie będzie, groźba nie będzie traktowana jako przestępstwo.
Aby sprawca przestępstwa poniósł odpowiedzialność z tego tytułu, należy zatem skierować do ww. organów wniosek o jego ściganie. Bez niego żaden organ nie jest uprawniony do podejmowania jakichkolwiek czynności w konkretnej sprawie.
Osoba, która dopuściła się popełnienia przestępstwa w postaci stosowania wobec innej osoby gróźb karalnych podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności nawet do lat 2.
Przeczytaj także: Przestępstwo pomówienia i zniewagi – kiedy mamy z nimi do czynienia?
Groźby karalne – jakich słów lepiej nie wypowiadać, czyli przykłady gróźb karalnych
- Sąsiad grozi, że jeśli Twoje dziecko jeszcze raz zerwie jabłko z jego drzewa, będzie do niego strzelał z wiatrówki.
- Ktoś zbliża się z otwartym ogniem do łatwopalnych przedmiotów znajdujących się w pomieszczeniu, np. firan, zasłon lub kanapy.
- Przystawianie noża do gardła.
- Przekazanie informacji o pozbawieniu nas życia za pośrednictwem osoby trzeciej, na przykład poprzez list zawierający pogróżki.
- Groźba kradzieży auta, jeśli nie spełnimy warunku stawianego przez inną osobę.
Kiedy natomiast nie możemy mówić o groźbie karalnej?
Pamiętaj o tym, że z groźbą karalną mamy do czynienia, gdy ktoś grozi nam popełnieniem przestępstwa na rzecz naszą lub naszych bliskich. Na przykład: pozbawieniem życia, pobiciem czy kradzieżą. Jednak nie będziemy mieli do czynienia z tym czynem niedozwolonym, gdy ktoś grozi nam popełnieniem wykroczenia. Na przykład: uszkodzeniem rzeczy o niewielkiej wartości – długopisu czy mebla – lub zamierza nie dotrzymać warunków umowy.
Ponadto groźba karalna musi wzbudzać uzasadnioną obawę u osoby, w stosunku do której jest kierowana. Nie można o niej mówić, gdy sąsiad z poprzedniego przykładu grozi nam, że spuści bombę na nasz dom z samolotu, jeśli nie posiada on ani samolotu, ani bomby. Podobnie będzie z przykładaniem do naszego gardła noża, który jest zabawkowy.
Groźby karalne – jakich słów lepiej nie wypowiadać? Podsumowanie
Groźby karalne mogą występować w różnych formach i miejscach. W pracy, szkole, na podwórku, jak również przez telefon czy Internet. Mogą mieć formę słowną, pisemną lub wyrażoną poprzez gest. Aby jednak mówić o tym przestępstwie, po stronie jednostki musi wystąpić poczucie zagrożenia, które w każdym przypadku należy oceniać indywidualnie.
______________________________________________________
Autor wpisu: Adwokat Michał Podgórski
Potrzebujesz pomocy prawnej w zakresie prawa karnego?
Skontaktuj się ze mną:
+48 695-501-001
kancelaria@mpodgorski.com
