Art. 598(15)
§ 1. Jeżeli osoba, pod której pieczą dziecko pozostaje, nie wykonuje albo niewłaściwie wykonuje obowiązki wynikające z orzeczenia albo z ugody zawartej przed sądem lub przed mediatorem w przedmiocie kontaktów z dzieckiem, sąd opiekuńczy, uwzględniając sytuację majątkową tej osoby, zagrozi jej nakazaniem zapłaty na rzecz osoby uprawnionej do kontaktu z dzieckiem oznaczonej sumy pieniężnej za każde naruszenie obowiązku.
§ 2. Jeżeli osoba uprawniona do kontaktu z dzieckiem albo osoba, której tego kontaktu zakazano, narusza obowiązki wynikające z orzeczenia albo z ugody zawartej przed sądem lub przed mediatorem w przedmiocie kontaktów z dzieckiem, sąd opiekuńczy zagrozi tej osobie nakazaniem zapłaty oznaczonej sumy pieniężnej na rzecz osoby, pod której pieczą dziecko pozostaje, stosując odpowiednio przepis § 1.
§ 3. Na postanowienia sądu, o których mowa w § 1 i 2, przysługuje zażalenie.
W niniejszym artykule przyjrzymy się bliżej postępowaniu w sprawach dotyczących wykonywania kontaktów z dzieckiem, zwracając szczególną uwagę na artykuł 598(15). Postępowanie takie stosuje się, gdy sposób kontaktów został ustalony w orzeczeniu sądowym albo w ugodzie zawartej przed sądem lub przed mediatorem.
Sąd opiekuńczy orzeka o zagrożeniu nakazaniem zapłaty oznaczonej sumy pieniężnej w formie postanowienia, które może zostać wydane tylko na wniosek osoby uprawnionej, czyli osoby, pod której pieczą dziecko pozostaje albo osoby uprawnionej do kontaktu. Postanowienie o zagrożeniu nakazaniem zapłaty oznaczonej sumy pieniężnej powinno określać obowiązek, którego naruszenie jest zagrożone nakazaniem zapłaty.
Postępowanie w sprawie wykonywania kontaktów z dzieckiem prowadzące do wykonania orzeczenia lub ugody w tym przedmiocie jest dwuetapowe:
Etap pierwszy – zagrożenie nakazaniem zapłaty oznaczonej sumy pieniężnej wobec osoby, która nie wykonuje lub niewłaściwie wykonuje ciążące na niej obowiązki wynikające z orzeczenia albo ugody zawartej przed sądem lub przed mediatorem, w tym osobie, której kontaktu zakazano, za każde naruszenie obowiązku. Sąd może zagrozić zapłatą sumy pieniężnej, jeżeli do naruszenia obowiązków już doszło. Nie może jednak wydać postanowienia, jeżeli istnieje jedynie uzasadniona obawa naruszenia tych obowiązków;
Etap drugi – nakazanie zapłaty tej sumy.
Postępowanie to jednak może również zakończyć się na etapie pierwszym lub od razu przejść do etapu drugiego (gdy zagrożenie nakazaniem zapłaty oznaczonej sumy pieniężnej nastąpiło już w postanowieniu ustalającym kontakty na podstawie art. 582(1) § 3 KPC):
§ 3. W razie uzasadnionej obawy naruszenia obowiązków wynikających z postanowienia o kontaktach przez osobę, pod której pieczą dziecko pozostaje, lub osobę uprawnioną do kontaktu z dzieckiem albo osobę, której tego kontaktu zakazano, sąd opiekuńczy może zagrozić nakazaniem zapłaty oznaczonej sumy pieniężnej, stosownie do zasad określonych w art. 59815:
1) osobie, pod której pieczą dziecko pozostaje – na rzecz osoby uprawnionej do kontaktu z dzieckiem lub
2) osobie uprawnionej do kontaktu z dzieckiem albo osobie, której tego kontaktu zakazano – na rzecz osoby, pod której pieczą dziecko pozostaje.
Jeżeli więc naruszone zostały obowiązki wynikające z postanowienia o kontaktach, osoba, pod której pieczą dziecko przebywa, albo uprawniona do kontaktów może, pomijając etap pierwszy postępowania, od razu wystąpić do sądu opiekuńczego o nakazanie przez sąd zapłaty sumy pieniężnej oznaczonej w postanowieniu.
Warto zauważyć, że w żadnym przepisie nie została określona wysokość sumy pieniężnej, ani jej górna lub dolna. Sąd ustalając kwotę, zgodnie z przepisem, powinien mieć na uwadze jedynie sytuację majątkową osoby obowiązanej do zapłaty (jednak w doktrynie spotkać można również pogląd, że sąd powinien uwzględnić również inne okoliczności, na przykład rodzaj i charakter naruszonego obowiązku, wpływ na dobra dziecka, zamiar, rodzaje okoliczności naruszenia). Wysokość sumy pieniężnej zależna jest zatem od uznania sądu (ale nie jest dowolne). Co ważne, ustalona kwota powinna również skutecznie przymusić obowiązanego do wykonania obowiązków wynikających z orzeczenia albo z ugody zawartej przed sądem lub przed mediatorem w przedmiocie kontaktów z dzieckiem. Sąd powinien również mieć na uwadze, aby żądanie zapłaty takiej sumy nie było nadużywane, na przykład w celu osiągnięcia nieuzasadnionych korzyści majątkowych.
Aby art. 598(15) KPC miał zastosowanie, naruszenie obowiązków powinno być zawinione i istotne, co podlega ocenie sądu opiekuńczego. Nie każde więc naruszenie obowiązków w zakresie kontaktów z dzieckiem będzie uzasadniać zagrożenie nakazaniem zapłaty oznaczonej sumy pieniężnej.
Artykuł następny – 598(16) KPC – reguluje drugi etap postępowania dotyczącego wykonywania kontaktów z dzieckiem – nakazanie zapłaty należnej sumy pieniężnej – które omówione zostanie w kolejnym artykule. Zapraszamy do odwiedzania naszego bloga, a także do bezpośredniego kontaktu z naszą Kancelarią. Udzielimy fachowej porady we wszelkich sprawach dotyczących wykonywania kontaktów z dzieckiem.
______________________________________________________
Autor wpisu: Adwokat Michał Podgórski
Potrzebujesz pomocy prawnej w zakresie utrudnionych kontaktów z dzieckiem?
Skontaktuj się ze mną:
+48 695-501-001
kancelaria@mpodgorski.com
