Od chwili zawarcia małżeństwa oboje małżonkowie mają względem siebie obowiązek wspólnego pożycia, wierności oraz wzajemnej pomocy… Te podstawowe zobowiązania małżeńskie są raczej każdemu znane i nie budzą większych wątpliwości. Ale czy słyszałeś wcześniej o tym, że małżonkowie powinni również przyczyniać się do zaspokajania potrzeb rodziny i współdziałania dla jej dobra? Być może zdziwię Cię, jeśli napiszę, że właśnie te podstawowe obowiązki małżonków względem siebie są określone wprost w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym (dalej: KRO).
W dzisiejszym artykule wymienię wszystkie z nich oraz wyjaśnię, co w praktyce oznaczają. Już teraz zdradzę, że zaniedbanie któregokolwiek z nich może być powodem orzeczenia rozwodu. Jeśli udokumentujemy ten fakt w odpowiedni sposób, przesłanka ta może stanowić argument w postępowaniu rozwodowym. Na przykład w trakcie rozwodu z orzeczeniem winy jednej ze stron.
Jeśli chcesz poznać podstawowe obowiązki małżeńskie wraz z przykładami, czytaj dalej!
Przeczytaj także: Rozwód a separacja.
Podstawowe obowiązki małżeńskie
Zgodnie z art. 23 KRO:
„Małżonkowie mają równe prawa i obowiązki w małżeństwie. Są obowiązani do wspólnego pożycia, do wzajemnej pomocy i wierności oraz do współdziałania dla dobra rodziny, którą przez swój związek założyli”.
Jak należy interpretować ten przepis w praktyce?
Aby pomóc Ci zrozumieć jego istotę, poniżej znajdziesz przykłady naruszeń podstawowych obowiązków małżeńskich wynikających z ustawy.
Obowiązek wspólnego pożycia i wzajemnej pomocy
Wspólne pożycie w życiu małżeńskim sprowadza się do utrzymania więzi na trzech różnych płaszczyznach: duchowej, fizycznej oraz gospodarczej. Ich ustanie może być podstawą ubiegania się o rozwód. Wówczas sąd w pierwszej kolejności sprawdza, czy pomiędzy małżonkami wygasły uczucia, stosunki intymne oraz jak wygląda kwestia wspólnego gospodarstwa domowego.
Wzajemna pomoc natomiast to nie tylko pomoc w sensie materialnym, ale przede wszystkim w wymiarze niematerialnym. Małżonkowie powinni sobie wzajemnie pomagać w trudnościach każdego dnia. Ponadto szczególne znaczenie w tym przypadku ma również zachowanie małżonków wobec siebie w sytuacjach wyjątkowych, np. podczas choroby jednego z nich.
Przykład naruszenia obowiązku wspólnego pożycia
Małżonkowie z ponad 20-letnim stażem wspólnie wnieśli do sądu pozew rozwodowy z powodu zaniknięcia pomiędzy nimi więzi fizycznej oraz duchowej. Swoją decyzję argumentowali tym, że przestali żywić do siebie jakiekolwiek uczucia (nie ma pomiędzy nimi miłości), co skutkuje również brakiem miłości fizycznej.
Przykład naruszenia obowiązku wzajemnej pomocy
Pożycie małżeńskie Kasi i Michała układało się pomyślnie, dopóki u mężczyzny nie wykryto złośliwego nowotworu płuc. Wskutek choroby małżonka kobieta znalazła nowego partnera życiowego, porzucając schorowanego męża. Sytuacja ta to nie tylko klasyczny przykład złamania obowiązku wzajemnej pomocy, ale również wierności, o której więcej poniżej.
Obowiązek wierności
Obowiązek ten wydaje się oczywisty. W tym miejscu jednak warto zwrócić uwagę na szczególną kwestię dotyczącą wierności. Z naruszeniem tego obowiązku będziemy mieli do czynienia również wtedy, gdy pomiędzy jednym z małżonków dojdzie do kontaktu seksualnego z inną osobą, mimo przyzwolenia drugiego małżonka. Ponadto należy również pamiętać, że wierność to nie tylko nieutrzymywanie kontaktów seksualnych z innymi osobami. To także wierność w sensie emocjonalnym. Jeśli jeden z małżonków nie jest lojalny wobec drugiego – utrzymując stałą i trwałą relację emocjonalną z kochankiem – również łamie obowiązek wierności.
Obowiązki małżonków względem siebie – współdziałanie dla dobra rodziny i przyczynianie się do zaspokajania jej potrzeb
W myśl przepisów KRO, poprzez zawarcie związku małżeńskiego, współmałżonkowie tworzą rodzinę. Każdy z nich – według swych sił oraz możliwości – powinien przyczyniać się do zaspokajania jej potrzeb oraz współdziałania dla jej dobra poprzez:
- wzajemną lojalność (np. odpowiednią komunikację, wzajemne informowanie się o swoich planach na przyszłość),
- wspólne działanie w celu rozsądnego zarządzania majątkiem wspólnym,
- osobiste starania w wychowaniu i utrzymaniu dzieci,
- pracę we wspólnym gospodarstwie domowym.
Przykład naruszenia obowiązku współdziałania na rzecz dobra rodziny
Pan Karol, mąż pani Martyny, ma problem z hazardem. Każdą otrzymaną wypłatę przeznacza na grę w automatach, przez co sytuacja finansowa małżeństwa jest bardzo trudna. W związku z tym kobieta zwróciła się do prawnika, który z kolei skierował sprawę na drogę sądową. W toku postępowania sąd uznał, że takie zachowanie stanowi naruszenie obowiązku współdziałania na rzecz dobra rodziny. Nakazał, żeby wynagrodzenie za pracę pana Karola było w całości wypłacane do rąk pani Martyny.
Obowiązki małżonków względem siebie, o których mogłeś nie wiedzieć. Podsumowanie
Mam nadzieję, że lektura tego artykułu wiele Ci uświadomiła i przekonała do tego, że nie należy nierozważnie podchodzić do małżeńskich obowiązków wynikających z ustawy. Jak mogłeś zauważyć, ich bagatelizowanie i niewykonywanie mogą skutkować wniesieniem pozwu o rozwód przez drugiego małżonka. W każdej sprawie rozwodowej sąd bada, co przyczyniło się do rozpadu małżeństwa. Jak możesz się domyślić, najczęściej jest to złamanie obowiązku małżeńskiego, jak np. wierność. W takim przypadku można wnosić o orzeczenie rozwodu z winy małżonka.
Przeczytaj także: Rozwód – bez winy, czy z winy małżonków?
______________________________________________________
Autor wpisu: Adwokat Michał Podgórski
Potrzebujesz pomocy prawnej w zakresie obowiązków małżeńskich?
Skontaktuj się ze mną:
+48 695-501-001
kancelaria@mpodgorski.com
