Można powiedzieć, że dozór elektroniczny to taki rodzaj „zastępczej kary pozbawienia wolności”. Dlaczego? System dozoru elektronicznego to bowiem system wykonywania kary, który stwarza skazanym możliwość kontynuowania pracy zawodowej, życia rodzinnego oraz społecznego przy jednoczesnej kontroli zachowania skazanego przy użyciu środków technicznych. Ten rodzaj kary nie ma zatem charakteru izolacyjnego, jak ma to miejsce w przypadku kary pozbawienia wolności.
W dzisiejszym artykule dokładniej scharakteryzuję pojęcie dozoru elektronicznego, jednocześnie odpowiadając na następujące pytania:
- Jak wygląda w praktyce dozór elektroniczny?
- Kto może wnioskować o ten sposób wykonywania kary?
- Jakie warunki należy spełnić?
Serdecznie zapraszam do lektury.
Czym jest dozór elektroniczny i jak wygląda ten sposób wykonywania kary w praktyce?
Zgodnie z art. 43la Kodeksu karnego wykonawczego:
„Sąd penitencjarny może udzielić skazanemu zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego […]”.
Zezwolenie takie może zostać udzielone przez wydział penitencjarny właściwego sądu okręgowego, w którego okręgu skazany przebywa, na wniosek:
- skazanego lub jego obrońcy,
- prokuratora,
- sądowego kuratora zawodowego lub
- dyrektora zakładu karnego.
Sąd, rozpoznając wniosek o zezwolenie na odbywanie kary w systemie dozoru elektronicznego, przeprowadza wywiad w miejscu zamieszkania skazanego, weryfikując jaką ma on opinię wśród sąsiadów, jak się sprawuje i czy stwarza jakieś problemy. Dodatkowo mieszkanie wskazane we wniosku powinno spełniać odpowiednie warunki do wykonywania kary w tym systemie. Chodzi przede wszystkim o prąd elektryczny oraz odpowiedni sygnał telefonii komórkowej, tak aby zapewnić urządzeniom monitorującym odpowiednią pracę.
UWAGA!
Warto zauważyć, że taki wniosek nie podlega opłacie i może być złożony również w trakcie odbywania kary pozbawienia wolności.
Jak wygląda zatem odbywanie kary w systemie dozoru elektronicznego?
Przede wszystkim wymaga to zamontowania specjalnych urządzeń rejestrujących (nadajnika zakładanego na nogę bądź nadgarstek oraz urządzenia monitorującego, które powinno znaleźć się w miejscu odbywania kary). Od momentu ich zainstalowania rozpoczyna się proces monitorowania. Obowiązkiem skazanego jest przebywanie w wyznaczonym miejscu odbywania kary (mieszkaniu bądź innym miejscu wskazanym przez sąd) oraz w wyznaczonym przez sąd czasie.
Sąd, wyrażając zgodę na odbywanie kary w systemie dozoru elektronicznego, może nałożyć na skazanego dodatkowe obowiązki np. podjęcie pracy zarobkowej, powstrzymywanie się od nadużywania alkoholu i podjęcie terapii, przestrzegania porządku publicznego.
UWAGA!
System dozoru elektronicznego nie ma zastosowania przy wykroczeniach.
Warunki odbycia kary w ramach systemu dozoru elektronicznego
Aby możliwe było odbycie kary, należy łącznie spełnić następujące warunki:
- orzeczona kara pozbawienia wolności nie może przekraczać 1,5 roku oraz nie mogą zachodzić warunki przewidziane w art. 64 § 2 Kodeksu karnego (recydywa);
- zastosowanie dozoru elektronicznego jest wystarczające do osiągnięcia celów kary;
- skazany posiada określone miejsce stałego pobytu;
- osoby pełnoletnie zamieszkujące wspólnie ze skazanym wyraziły zgodę na odbywanie dozoru elektronicznego (Wówczas konieczna jest pisemna zgoda takich osób. Należy ją przedłożyć do właściwego sądu oraz umożliwić zapoznanie się z nią podmiotowi dozorującemu, który przeprowadza czynności kontrolne.);
- odbywaniu kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego nie stoją na przeszkodzie warunki techniczne, o których mowa w art. 43h § 1 Kodeksu karnego wykonawczego (m.in. zasięg dostępnych nadajników i rejestratorów czy możliwości organizacyjne ich obsługi).
Dozór elektroniczny jako alternatywna kara dla pozbawienia wolności. Podsumowanie
Dozór elektroniczny pozwala skazanemu odbywać karę pozbawienia wolności poza zakładem karnym, co niezaprzeczalnie jest największą zaletą tej instytucji. Wykonywanie kary w warunkach wolnościowych jest jednak zastrzeżone dla niektórych skazanych, którzy spełnią ściśle określone przez obowiązujące przepisy prawa warunki. Jeżeli już uda nam się uzyskać zezwolenie na odbywanie kary w systemie dozoru elektronicznego, powinniśmy przebywać w wyznaczonym miejscu, o wyznaczonym przez sąd czasie. Naruszenie zasad odbywania dozoru elektronicznego może skutkować bowiem uchyleniem przez sąd dozoru elektronicznego i zarządzeniem wykonania kary w zakładzie karnym.
______________________________________________________
Autor wpisu: Adwokat Michał Podgórski
Potrzebujesz pomocy prawnej w zakresie dozoru elektronicznego?
Skontaktuj się ze mną:
+48 695-501-001
kancelaria@mpodgorski.com
