Spadkobranie to proces składający się z kilku etapów. Choć mogłoby się wydawać, że wystarczy znaleźć testament – nic bardziej mylnego! Jeśli jednak jesteś jedynym spadkobiercą, który o prawie spadkowym czyta tylko dlatego, że musi – możesz przejść np. do TEGO WPISU – bardziej Ci się przyda. 🙂 Natomiast jeśli odziedziczyłeś majątek spadkowy wraz z siostrą, bratem czy jakąkolwiek inną osobą – koniecznie czytaj dalej! Umówmy się, że “dział spadku” to od teraz nowe hasło w Twoim słowniku, z którym się zaprzyjaźnisz, dobrze?
Zapraszam do lektury! 🙂
Czego dowiesz się z tego wpisu?
- Co zrobić, aby podzielić majątek spadkowy?
- Dlaczego mylisz się, jeśli myślisz, że wystarczy Ci stwierdzenie nabycia spadku?
- Czym jest dział spadku?
- Jak przeprowadzić dział spadku?
- Czy dział spadku jest obowiązkowy?
- Czy możliwe jest podzielenie tylko części spadku?
- Jakie są skutki działu spadku?
Dział spadku – czyli co?
Jak podzielić spadek?
Podział majątku spadkowego może być przeprowadzony na dwa sposoby, zgodnie z art. 1037 Kodeksu cywilnego:
- Umowny dział spadku – wszyscy spadkobiercy zawierają umowę określającą, jak majątek zostanie podzielony między nich. Wszyscy spadkobiercy muszą zgodzić się na warunki tej umowy.
- Sądowy dział spadku – jest stosowany, gdy spadkobiercy nie mogą dojść do porozumienia lub chcą zaoszczędzić. W takim przypadku sąd podejmuje decyzję o podziale majątku na wniosek któregokolwiek z interesariuszy.
Umowny dział spadku
Umowny dział spadku to proces, w którym spadkobiercy dobrowolnie zawierają umowę podziału majątku spadkowego. Co ważne, wszyscy spadkobiercy muszą uczestniczyć w tej czynności. Osoby pełnoletnie i posiadające pełną zdolność do czynności prawnych mogą samodzielnie zawierać takie umowy. Jeżeli jednak spadkobierca ma ograniczoną zdolność do czynności prawnych, musi być reprezentowany przez przedstawiciela ustawowego. Ten z kolei dodatkowo potrzebuje zgody sądu opiekuńczego na zawarcie umowy.
W praktyce, jeśli już toczy się postępowanie sądowe dotyczące spadku, spadkobiercy także mogą dojść do porozumienia i zawrzeć umowę umownego podziału spadku jeszcze przed wydaniem ostatecznej decyzji przez sąd w tym zakresie.
Forma umowy o dział spadku
Forma umowy będzie różna – w zależności od rodzaju majątku wchodzącego w skład spadku:
- Dla nieruchomości – forma aktu notarialnego.
- Dla przedsiębiorstw lub spółdzielczych własnościowych praw do lokali umowa musi być pisemna z notarialnie poświadczonym podpisem.
- Jeżeli majątek obejmuje prawa wymagające szczególnej formy przeniesienia, zawierając umowę, należy przestrzegać tych samych wymogów. Np. pojawienie się w spadku udziałów w spółce z o.o. wymaga zawarcia umowy w formie pisemnej z podpisem notarialnie poświadczonym.
Podsumowując, umowny dział spadku jest elastyczną metodą rozdzielania majątku spadkowego. Wymaga jednak zgody wszystkich zainteresowanych stron i odpowiedniej formy prawnej zależnej od charakteru dzielonych składników majątkowych.
Sądowy dział spadku
Czy trzeba dzielić spadek? Czy można podzielić tylko jego część?
Nie ma obowiązku dzielenia spadku natychmiast po jego otwarciu (a więc po śmierci spadkodawcy). Spadkobiercy nie są w żaden sposób zobowiązani do przeprowadzenia działu spadku, a proces ten może odbyć się w dowolnym czasie po otwarciu spadku, nawet po wielu latach.
Co więcej, możliwe jest dokonanie tzw. częściowego działu spadku. To oznacza, że spadkobiercy mogą zdecydować się na podział tylko niektórych aktywów z całości spadku, zamiast dzielić wszystkie składniki majątkowe. Taki rodzaj podziału pozwala na elastyczne zarządzanie spadkiem i może być korzystny w przypadkach, gdy nie wszyscy spadkobiercy zgadzają się co do losów całego majątku.
Podsumowanie – skutki
Dział spadku przynosi zasadnicze zmiany w zarządzaniu majątkiem zmarłego. Głównym efektem jest zakończenie wspólności majątkowej, która powstała w momencie śmierci spadkodawcy. Od tego momentu każdy ze spadkobierców zarządza swoją częścią majątku niezależnie.
Pod względem finansowym, przed przeprowadzeniem działu spadku wszyscy spadkobiercy odpowiadają solidarnie za długi spadkowe. Oznacza to, że wierzyciele mogą domagać się spłaty całego długu od dowolnie wybranego spadkobiercy. Po podziale spadku odpowiedzialność ta przekształca się w odpowiedzialność proporcjonalną (pro rata parte) do wartości odziedziczonej części majątku. To zmniejsza ryzyko finansowe każdego ze spadkobierców.
W kontekście testamentu, jest to również moment, kiedy wykonawca testamentu powinien przekazać spadkobiercom wszystkie przysługujące im przedmioty. Jeśli testator nie określił, jak długo mają być zarządzane poszczególne składniki spadku, wykonawca powinien to uczynić zaraz po zakończeniu działu spadku.
______________________________________________________
Autor wpisu: Adwokat Michał Podgórski
Szukasz pomocy w sprawie spadkowej? Nie wiesz, jak podzielić spadek?
Skontaktuj się ze mną:
+48 695-501-001
kancelaria@mpodgorski.com
